Zalecenia dla pacjentów po ESWL
Litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową - ESWL jest najmniej inwazyjnym sposobem leczenia kamicy nerkowej. ESWL jest wykorzystywana jako pierwszy etap leczenia u blisko 80% pacjentów z kamicą układu moczowego. W czasie ESWL złóg kruszony jest na drobne fragmenty, które chory musi wydalić wraz z moczem. Wydalenie pokruszonych fragmentów trwa od kilku godzin do kilku tygodni a czas potrzebny na ich wydalenie związany jest z wielkością fragmentów i budową anatomiczną moczowodu (średnica i przebieg). U części pacjentów złóg może utknąć w moczowodzie co może być wskazaniem do powtórnego ESWL lub leczenia endoskopowego - URSL. W przypadku dużych złogów nerkowych istnieje ryzyko powstania drogi kamiczej - niem. Steinstrasse czyli sytuacji gdy pokruszone fragmenty kamienia ustawią się jeden za drugim w moczowodzie blokując odpływ moczu.
Zalecenia dla chorych po kruszeniu kamieni ESWL
Wydalenie fragmentów kamienia może być całkowicie bezbolesne, powodować niewielki dyskomfort w czasie przemieszczania się złogów lub spowodować atak kolki nerkowej.
- Po ESWL urolog przepisuje pacjentowi leki o działaniu odkażającym i leki przeciwbólowe. Pomimo, że kruszenie kamieni metodą ESWL wykonywane jest przy jałowym moczu konieczne jest wykupienie przepisanych leków i stosowanie ich zgodnie z zaleceniami lekarza.
- Po ESWL chory może odczuwać ból w okolicy lędźwiowej spowodowany działaniem fali uderzeniowej i przemieszczaniem się fragmentów pokruszonego złogu (fragmenty kruszonego kamienia przemieszczają się z nerki do moczowodu co może powodować zastój moczu powyżej kamienia powodując kolkę nerkową o różnym nasileniu).
- Krwiste zabarwienie moczu obserwowane jest u większości pacjentów leczonych ESWL. Krwiomocz z reguły utrzymuje się przez 1-3 dni po zabiegu i spowodowany jest uszkadzającym działaniem fali uderzeniowej na nerkę. Pacjenci z założonym cewnikiem do moczowodu mogą obserwować krwiomocz do momentu jego usunięcia.
- Zaleca się oddawanie moczu przez sitko lub gazę w celu uchwycenia fragmentów pokruszonego złogu. Fragmenty kamienia mogą być oddane do laboratorium celem analizy składu. Badanie składu kamienia zalecane jest u wszystkich chorych z pierwszorazowym epizodem kamicy nerkowej.
- W pierwszej dobie po ESWL zaleca się odpoczynek w domu. Co 6 godzin chory powinien zmierzyć temperaturą ciała. Dwukrotny pomiar powyżej 38℃ może świadczyć o zakażeniu układu moczowego lub innym problemie wymagającym interwencji urologa - konieczna jest konsultacja urologiczna.
- Podstawowym warunkiem wydalenia fragmentów rozkruszonego złogu jest wydalenie odpowiedniej objętości moczu w ciągu doby. Pożądana objętość wydalanego moczu to od 2,5 do 3 litrów. Zaleca się wypijanie jednej szklanki wody co godzinę w ciągu dnia. Pacjenci z chorobą niedokrwienną serca i niewydolnością serca powinni zachować szczególną ostrożność w ilości wypijanych płynów - ryzyko zaostrzenia niewydolności serca. W przypadku duszności lub obrzęków kończyn dolnych u chorych obciążonych kardiologicznie konieczny jest natychmiastowy kontakt z lekarzem. Wypijane płyny powinny być niegazowane - najlepiej przegotowana woda, woda mineralna, słaba herbata lub rozcieńczone soki.
Kiedy należy pilnie zgłosić się do urologa lub SOR?
- Gorączka - czyli temperatura powyżej 38℃ jest niebezpiecznym objawem, który zawsze wymaga pilnej kontroli u lekarza. W przypadku wystąpienia gorączki po ESWL pacjent powinien zgłosić się do najbliższego oddziału urologicznego. Gorączka po ESWL może być spowodowana zakażonym wodonerczem lub roponerczem co stanowi ryzyko rozwoju uogólnionego zakażenia - urosepsy. Gorączka po ESWL w większości przypadków wymaga interwencji urologicznej - najczęściej założenie cewnika DJ do moczowodu lub wytworzenie przetoki nerkowej.
- Uporczywy, masywny krwiomocz ze skrzepami lub ogólne osłabienie
- Nieprzyjemny zapach moczu, który może świadczyć o infekcji układu moczowego
- Uporczywe nudności lub wymioty, które utrudniają normalne funkcjonowanie
- Silny atak kolki nerkowej, który nie ustępuje po przepisanych lekach przeciwbólowych