Kamica moczowodowa

Kamica moczowodowa

Kamica moczowodowa jest chorobą polegającą na obecności złogu potocznie nazywanego kamieniem w moczowodzie. Kamień może być zlokalizowany w dowolnym miejscu moczowodu począwszy od połaczenia miedniczkowo-moczowodowego aż do ujścia pęcherzowego moczowodu. Kamica moczowodowa jest wynikiem przemieszczenia się złogu z układu kielichowo-miedniczkowego nerki do moczowodu. Kamica moczowodowa jest najczęstszą przyczyną kolki nerkowej - bardzo silnego bólu okolicy lędźwiowej z mdłościami i wymiotami. Kolka nerkowa jest najsilniejszym bólem znanym człowiekowi.

Moczowody - budowa, funkcja i lokalizacja kamicy

Moczowody są rurkami zbudowanymi z mięśniówki pokrytej śluzówką, które odprowadzają mocz wyprodukowany przez nerki do pęcherza moczowego. Moczowód rozpoczyna się połaczeniem miedniczkowo-moczowodowym i kończy ujściem w trójkącie pęcherza moczowego. W moczowodach wyróżnia się trzy fizjologiczne przewężenia, w których najczęściej dochodzi do utknięcia złogu.

Objawy kamicy moczowodowej

Klasycznym objawem kamicy moczowodu jest kolka nerkowa, której mogą towarzyszyć nudności, wymioty, krwiomocz. Złóg w moczowodzie blokuje odpływ moczu z nerki powodując wzrost ciśnienia w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki. Rosnące ciśnienie wewnątrz nerki powoduje rozciąganie torebki bogato unerwionej torebki nerki. Nasilenie bólu uzależnione jest od szybkości i stopnia wystąpienia utrudnionego odpływu moczu. W zależności od lokalizacji kamienia w nerce kolce nerkowej mogą towarzyszyć rózne objawy. Złóg w połączeniu miedniczkowo-moczowodowym powoduje ból okolicy lędźwiowej, kamień w środkowym odcinku może objawiać się bólem promieniującym do dołu biodrowego co w przypadku kamicy prawego moczowodu może dać objawy podobne do zapalenia wyrostka robaczkowego. Złóg zlokalizowany w przypęcherzowym odcinku moczowodu może promieniować do pachwiny.

Rozpoznanie różnicowe kamicy moczowodwej

Leczenie kamicy moczowodowej

Leczenie kamicy moczowodowej może być zachowawcze lub zabiegowe. Leczenie zachowawcze polega na stosowaniu leków pomagających opanować ból i ułatwić wydalenie złogu z moczowodu do pęcherza moczowego a następnie przez cewkę moczową. Leczenie zachowawcze może być zastosowane u pacjentów, u których wielkość złogu rokuje wydalenie z dobrą odpowiedzią na leki przeciwbólowe oraz prawidłową funkcją nerek i brakiem cech stanu zapalnego. Kamienie, których nie uda się wydalić w ciągu 6-8 tygodni wymagają leczenia zabiegowego. Pacjenci, u których złóg blokujący odpływ moczu z nerki spowodował stan zapalny wymagają odbarczenia nerki przed wdrożeniem leczenia zabiegowego. Odbarczenie nerki polega na założeniu cewnika moczowodowego lub wytworzeniu przetoki nerkowej.

Usunięcie złogu z moczowodu

URS czyli ureteroskopia jest najczęściej wykonywanym zabiegiem operacyjnym w leczeniu kamicy moczowodowej. URS jest zabiegiem endoskopowym polegającym na wziernikowaniu moczowodu w celu usunięcia kamienia. W czasie operacji kamień może być kruszony przy pomocy lasera holmowego lub litotryptora pneumatycznego lub ultradźwiękowego. Do usuwania kamieni wykorzystywane są narzędzia endoskopowe takie jak kleszczyki lub koszyczek Dormii.

Powikłania kamicy moczowodowej

Nieleczona lub nierozpoznana kamica moczowodu może doprowadzić do wodonercza, roponercza a nawet urosepsy. Wodonercze polega na poszerzeniu układu kielichowo-miedniczkowego z wtórnym zanikiem miąższu nerki [1]. Wodonercze spowodowane kamieniem w moczowodzie przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów prowadząc do całkowietego zniszczenia nerki. Roponercze jest powikłaniem wodonercza, w którym zalegający w UKM nerki mocz ulega zakażeniu prowadząc do powstania ropnej treści.

Fot. Rozcięta nerka usunięta z powodu skrajnego wodonercza w przebiegu kamicy połaczenia miedniczkowo-moczowodowego.

Leczenie kamicy moczowodowej w ciąży

Zapobieganie kamicy moczowodowej

Przypisy

[1] Vinay Kumar, Nelson Fausto, Nelso Fausto, Stanley L. Robbins, Abul K. Abbas, Ramzi S. Cotran: Robbins and Cotran pathologic basis of disease. Philadelphia, Pa.: Elsevier Saunders, 2005.